Phân tích bài thơ Ánh Trăng

Đề bài: Em hãy phân tích bài thơ “Ánh Trăng”

Bài làm

Nguyễn Duy là nhà thơ thuộc trong các nhà thơ nổi danh trong thế hệ các nhà thơ trẻ thời chống Mỹ. Và một trong số các tác phẩm hay của ông có thể kể đến là tác phẩm “Ánh trăng”

Dễ dàng nhận thấy được ở trong hai khổ thơ đầu tác giả nhắc đến những kỉ niệm đẹp:

"Hồi nhỏ sống với đồng

với sông rồi với bể

hồi chiến tranh ở rừng

vầng trăng lị thành tri kỉ."

Ánh trăng dường như cứ luôn luôn gắn bó với tác giả ngay từ thời thơ ấu. Trăng gắn với đồng ruộng, dòng sông, biển cả. Và ta như thấy được rằng cho dù ở đâu, đi đâu trăng cũng ở bên cạnh. Và điều đáng nói ở đây đó chính là phải đến khi ở rừng nghĩa là lúc tác giả sống trên tuyến đường Trường Sơn xa gia đình, đó cũng chính là quê hương vầng trăng mới thành “tri kỉ". Hình ảnh trăng với tác giả là đôi bạn không thể thiếu nhau. Trăng chính là người bạn cũng đã cùng chia ngọt sẻ bùi, trăng đồng cam cộng khổ.

Tác giả Nguyễn Duy như thật tài tình vì cũng đã khái quát vẻ đẹp của trăng, khẳng định tình cảm yêu thương, quý trọng của mình đối với trăng:

“Trần trụi với thiên nhiên

hồn nhiên như cây cỏ

ngỡ không bao giờ quên

cái vầng trăng tình nghĩa.”

Trăng lúc này đây lại như có vẻ đẹp vô cùng bình dị, một vẻ dẹp không cần trang sức, đẹp mội cách vô tư, hồn nhiên. Trăng tượng trưng vẻ đẹp thiên nhiên nên trăng dường như cũng hóa vào thiên nhiên, hòa vào cây cỏ. Thế rồi ta như thấy được chính “Vầng trăng tình nghĩa" bởi trăng từng chia ngọt sẻ bùi, đồng thời cũng như đã thật là đồng cam cộng khổ, bởi trăng là người bạn, tri âm, tri kỉ như tác giả đã nói vậy.

Ấy thế mà, ta như thấy được rằng, lại cũng có những thời gian tác giả tự thú là mình đã lãng quên cái “vầng trăng tình nghĩa" ấy:

“Từ hồi về thành phố

quen ánh điện, cửa gương

vầng trăng đi qua ngõ

như người dưng qua đường. ”

Nói về thời gian trước đâu, ta như cũng đã thấy được tác giả sống với sông, với bể, với rừng, bây giờ môi trường sống đã thay đổi. Tác giả hay chính nhân vật trữ tình dường như cũng đã về sống với thành phố. Người đọc dường như cũng đã thấy được chính đời sống cũng thay đổi theo, “quen ánh điện”, “cửa gương". “Ánh điện”, "cửa gương" dường như cũng đã thật tượng trưng cho cuộc sống sung túc, đầy đủ sang trọng… dần dần ta như thấy được chính cái "cái vầng trăng tình nghĩa” ngày nào bị tác giả lãng quên. Thực sự thì chính “Vầng trăng" ở đây tượng trưng cho những tháng năm gian khổ. Trăng cũng như tác giả dường như chính là tình bạn, tình đồng chí được hình thành từ những năm tháng gian khổ ấy. Hình ảnh “Trăng" bây giờ thành “người dưng". Sự thật thật phũ phàng biết bao nhiêu, ta như thấy được con người ta thường hay đổi thay như vậy. Có lẽ chính bởi thế người đời vẫn thường nhắc nhau: “ngọt bùi nhớ lúc đắng cay”. Va cũng vì khi mà tác giả ở thành phố vì quen với "ánh điện, cửa gương”, cũng như đã thật thân quen với cuộc sống đầy đủ tiện nghi nên người đời không thèm để ý đến“vầng trăng" dường như cũng đã từng là bạn tri ki một thời.

Phải đến lúc toàn thành phố mất diện:

“Thình lình đèn điện tắt

phòng buyn đinh tối om

vội bật tung cửa sổ

đột ngột vầng trăng tròn."

"Vầng trăng" lúc này đây dường như cũng đã xuất hiện thật bất ngờ, khoảnh khắc ấy, phút giây ấy,… Và nhân vật trữ tình dường như cũng đã thật là bàng hoàng trước vẻ đẹp kì diệu của vầng trăng. Biết bao nhiêu kỉ niệm xưa những kỷ niệm gắn bó với người bạn này dường như nay bỗng ùa về làm tác giả cứ “rưng rưng" nước mắt:

“Ngửa mặt lên nhìn mặt

có cái gì rưng rưng

như là đồng, là bể

như là sông, là rừng”.

Nguyễn Duy đã thực sự như gặp lại ánh trăng như gặp lại người bạn tuổi thơ, như gặp lại người bạn từng sát cánh bên nhau trong những tháng năm gian khổ. Vầng trăng cứ vằng vặc và nó như nhắc nhớ con người về một thời đã cùng nhau chia ngọt sẻ bùi trong những tháng năm chiến dấu đầy gian lao thử thách.

Trong khổ cuối bài thơ, tác giả Nguyễn Duy thật đã khéo léo và cũng như đã đưa người đọc cùng đắm chìm trong suy tư, trong chiêm nghiệm về “vầng trăng tình nghĩa" một thời đó chính là những vần thơ như gợi nhắc:

“Trăng cứ tròn vành vạnh

kể chi người vô tình

ánh trăng im phăng phắc

đủ cho ta giật mình… ”

Ta như thấy được đến thự tại thì trăng vẫn thủy chung mặc cho ai thay đổi, vô tình với trăng. Qủa thật trăng bao dung và độ lượng biết bao! Tấm lòng bao dung độ lượng ấy "đủ cho ta giật mình", và cũng chính do trăng không một lời trách cứ. “Trăng” lúc này đây cũng như đã tượng trưng cho phẩm chất cao quý của nhân dân, trăng cũng như đã thật tượng trưng cho vẻ đẹp bền vững của tình bạn, tình chiến đấu trong những tháng năm “không thể nào quên".

Có thể nhận thấy được rằng, chính “Ánh trăng" của Nguyền Duy gây được nhiều xúc động đối với nhiều thế hệ độc giả bởi ý nghĩa thật sâu sắc như nhắc nhớ con người ta sống ân nghĩa và thủy chung.

Minh Nguyệt